chingisiin daraahi mongol

Chingisiig uhsenii daraa haan shiree Uguideid shiljehed hamgiin tom saad ni Tolui baisan gedeg.Tolui mongoliin ihenhiig ni zahirj baihad ulsiin ezen ni Uguidei baidag.Hoyor tolgoitoi hun l gesen ug.Yahav neg tolgoi nuguuduhuusuu joohon tom l baisan baih.Tiimees mongoliin noyoduudad hoyor tolgoi hereggui baisan uchir al negiig ni zailuulah shaardlaga baisan baih.Medeej jijeg tolgoi ni zailuulagdan. Tiimees buu ed nariig ashiglan Toluid hor ugen zailuulsan hereg. Yalanguya ene uil yavdald hamgiin ih oroltsson humuus ni Chingisiin duu Otogchin noyon, Tsagaidai hoyor baisan gedeg.Enend ni Sorhugtani hatan neleed os bodon ,unchin hotsorson ur huuhededee helj baisan baih .Bas deerees ni Tsagadai Uguidei hoyort henii ch huuhed ni medegdehgui Zuchiin ur sadiig joohon jiij baisan baih.

Tegeed Toluig uhsenii daraa mongoliin N:2 ni Tsagaidai baisan ni medeej.Uguideid Tsagaadain nuluu mash ih baisan gedeg.Tsagaidai baisan uchiraas l Uguidein uied arai Mongoliin ezent guren taraad alga boljihoogui gej yaridag.Tiimees Uguidein ur sad Tsagaadain ursedtei dotno holbootoi baisan baih.

Teren deer l unjirj,etseggui ussen Tolui bolon Zuchiin ur sadtai,etseg eh deeree erhelj ussen Uguidei ,Tsagaidain ur sad ondoo baisan baih.Tiimees l edgeeriin hoorond temtsel garah eh uusver ni tavigdsan baih.

Gent negen zereg shahuu Uguidei ,Tsagaadai hoyor nas barmagts Zuchi,Toluin ur sad tusgaar tognoh yum uu,Ih haan boloh chance ni garj irsen baih.Tiimees ch mongoliin noyodiig hoyor tiish taltsan 5 jil haan songoh yamar ch bolomj uuseegui baih.Uguidei uhehdee Haan shireegee Kuchu(?)(guravdah huu neriig ni sain sanahgui baina) ugen gej baisan gedeg.Getel ter ni Uguideig amid baihad ni Umned Suntei baildaj yavaad uhchihsen hereg.Tegeed Kuchugiin huu Shirmun(?)( bas sanahgui baina)g haan shiree zalgamjilagchaar todoruulsan gedeg.Gevch mongoliin noyodiin dund ner duuldaagui zaluu deer ni avga nar amid baisan uchir Chingisiin 4-n huugiin aliniih n ch demjlegiig huleej chadaagui baih.Ternii avga buyu Uguidein hoyordugaar huu Kodan haan shireen suuh yostoi baisan gedeg.Kodan bolon Kuchu bol Uguidein ih hatan Borogjin(?)ii huuhed baijee.Borogjin Uguideig amid ahui tsagd nas barsan gedeg.

Uguideig uhsenii daraa baga hatan Torukane(bas sain sanahgui bain) uuriin huu Guegiig haan shireend suulgah sonirholtoi baisan gedeg.Ingej bodohloor Guegiig uhsenii daraa Tolui,Zuchiin udamtai haritsuulahad Uguidein udamiinhan ch hoorondoo zurchiltei baisan ni haragdaj baigaa yum.1246 ond Guegiig haan shireend urgumjiljee .Hugshin Turkani Guegiig haan shireend suusanii daraa neg sariin daraa uhsen gedeg.

Gueg Bat haan hoyoriin temtsel neleed sonirholtoi baidag yum bilee.Gueg dundad aziin uldsen heseg bolon ,odoogiin oirhi dornodiin ezleh gesen il zorilgo, bolon ene nutagt nuluuguu teleh sonirholtoi Bathaanii esreg baildah gesen dald sanaa aguulsan hoyordmol zorilgoor Iljegen noyonoor tsereg huralduulsan baih.Medeej ene ter darui Bathaanii chihend hursen hereg.Bat haan zugeer suulgui euroruu dovtoj baisan zergee gent zuun tiish ni tatsan hereg.Az bolj guieg hoyorhon jil haan shireend suugaad nas barsan hereg.Herev nas baraagui bol mongoliin tuuhendeh hamgiin tom tulaldaan garah baisan baih.Zarim　negen tuuhchid Bathaanii turshuul l Guegiig alsan baih gej bichsen baidag.Medeej Guegiig uhsenii Uguidein udam(ih hatanii ur sad) duugai baisan gedeg.

Ingeed mongol ulsiin hamgiin tom erh medelten ni Bathaanaas uur hen ch bish boljee.Tenger uuliin derged Bathaan huraldaig huralduulj deer uguulsen yosoo Uguidei,Tsagaidain udmaas us avah tsag ni irjee.Bathaan uuruu haan shireend suuh sonirholtoi baisan ch etsegteigee adilhan mergediin ur sad gej ad uzegdej baisan uchir ,bas deerees ni ailiiin otgon golomtoo zalgah yostoi gesen ulamjilal hoyoriig yaj chadahgui baisan aih.Tegeed l Munh haan Burhan Haldund Bathaanii tsergeer hamguulan Ih haan boljee.(otgon bish ch gesen)